Konumuz feminizmin doğuşu olarak görülen kötülüklerin anası Lilith. Efsaneye göre Adem'in Havva'dan önceki ve ilk eşidir. Musevilik ve Hristiyanlıkta da kendisinden söz edilir. Güneş kızılı saçları, ela gözleri, bembeyaz ve zarif bedeniyle tasvir edilir. Adem ile aynı topraktan yaratıldığı söylenir. Efsanede burada başlar zaten. Adem'in kendini üstün gördüğü her durumda Lilith aynı kilden yaratıldıklarını öne sunarak buna karşı gelir. İkisinin de eşit haklara sahip olduğunu savunur. En son Adem cinsel yaşantıda da baskın bir tutum gösterince Lilith cennetten kaçar. Lilith'in cennetten kaçması, dinler tarihinde kötü kadın olarak anılmasına yol açar. Cennetten kaçan Lilith Kızıl Deniz yakınlarında bir mağaraya sığınır ve iblislerin kralıyla evlenir. Bu evlilikten doğan 100 çocuğun iblisler ve cinler olduğu söylenir. Lilith'e aşık olan Adem onun cennete dönmesini ister. Tanrı ilk kulunun isteğine 3 meleğini göndererek cevap verir. Lilith yaptığı evliliğin de sebebiyle teklife olumsuz cevap verir. Melekler eğer dönmezse her gün çocuklarının öldürüleceğini söyler. Bunun üzerine Tanrı Adem uyurken onun kaburga kemiğinden Lilith'e tıpa tıp benzeyen Havva'yı yaratır. Bunun sebebinin eşit olmamaları ve uyumsuzluk çıkmaması için olduğunu düşünüyorum. Adem onun Lilith olduğunu ve eve döndüğünü sanar.
Günümüzde batıl inanç ve çoğu kültürde lohusalara gelen Al Karısı olarak bilinen kötülük Lilith olarak karşımıza çıkmıyor ama araştırdığımızda aynı payda da buluşuyoruz. Anadolu Şamanlarının bu kötülükten korunmak için kullandığı çoğu öneri günümüze kadar gelmiştir. Lohusa annenin ve bebeğinin 40 gün yalnız bırakılmaması, annenin başına kırmızı kurdele bağlanması, gece lohusa kadının başına bıçak veya makas bırakılması gibi.
Lilith aslında Mezopotamya'ya kadar dayanıyor. Sümer ve Babil mitolojilerinde Rüzgar Tanrıçası olarak ifade edilmiştir. Geçmişten günümüze erkekleri baştan çıkaran, kadılara kötülük yapan ve çocukları öldüren bir iblis olduğu söylenmiştir. Herkesi kendine hayran bırakan güzelliğiyle erkekleri etkileyip çocuklar doğurduğu için tarihte kendisine 'tohum hırsızı' bile denmiştir.
Aslında bakarsanız Lilith hep vardı ve korkunçtu. Ortaçağda başlayan daha sonra toplumsal bir dürtü olan cadı ve büyücü avında, kızıl saçlı kadınların cadı oldukları gerekçesiyle yakılmaları sence bir tesadüf mü? Kadınların şeytanlaştırılması?
Kadınların eşitlik ve özgürlük arayışlarında Lilith örnek bir modeldir diyebiliriz. Lilith eşitlik arayışı ve kendi hayatına yön vermesiyle feminist düşünceye de ilham kaynağı olmuştur. Sence Lilith haklarını arayan özgürlükçü ve güçlü bir kadın mı yoksa itaat etmeyen dişi bir şeytan mı?
Lilith çoğu dizi ve filme de konu olmuştur. Eğer bu konuya meraklıysan kesinlikle Chilling Adventures of Sabrina'yı öneriyorum. Genel olarak benim blog yazılarıma da hitap ediyor aslında.
Senin Lilith hakkındaki düşüncen ne benimle paylaşabilirsin. ❤
Harika bir blog tebrik ediyorum. Lütfen yazmaya devam et.
YanıtlaSil